Różnorodność dokonywanych przez organy podatkowe interpretacji przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych dotyczących opodatkowania nieodpłatnych świadczeń pracowniczych spowodowała konieczność zajęcia przez Trybunał Konstytucyjny stanowiska w tej sprawie.
8 lipca 2014 roku Trybunał Konstytucyjny orzekł, że przepisy ustawy dotyczące opodatkowania ?innych nieodpłatnych świadczeń? rozumianych jako przysporzenia majątkowe o indywidualnej określonej wartości, otrzymanych przez pracownika ? są zgodne z Konstytucją RP.
Trybunał wskazał, że kryterium warunkującym opodatkowanie ww. świadczeń jest wymóg, aby świadczenie leżało w interesie pracownika oraz jego realny charakter, stanowiący rzeczywiste przysporzenie majątkowe. Tym samym, aby świadczenie uzyskane od pracodawcy było opodatkowane musi skutkować pojawieniem się po stronie pracownika dochodu bądź to poprzez powiększenie aktywów, bądź zaoszczędzenia wydatków. Nie każde świadczenie rzeczowe bądź usługa na rzecz pracownika spowoduje wprawdzie powstanie w majątku pracownika realnego dochodu, jednak na gruncie Ustawy dochód jest rozumiany szeroko, zatem kwalifikowanie zaoszczędzenia wydatków na równi z przyrostem majątku jest zasadne.
TK stwierdził, że inne nieodpłatne świadczenia pracodawcy na rzecz pracowników należy kwalifikować jako dochód podlegający opodatkowaniu, o ile spełniają one łącznie następujące kryteria:
- dobrowolność skorzystania przez pracownika z danego świadczenia,
- faktyczne otrzymanie przez pracownika danego świadczenia,
- interes pracownika w uzyskaniu świadczenia i korzyść w postaci powiększenia jego aktywów bądź zaoszczędzenia wydatków,
- korzyść jest wymierna i przypisana indywidualnemu pracownikowi.
TK zauważa również, że w przypadku gdy ?inne nieodpłatne świadczenie? zostało udzielone jako warunek niezbędny do zgodnego z prawem wykonania pracy, nie będzie ono stanowiło korzyści, która będzie podlegała opodatkowaniu.
Dotychczasowa praktyka organów podatkowych oraz sądów administracyjnych w sposób różnorodny traktowała kwestię opodatkowania nieodpłatnych świadczeń pracodawców na rzecz pracowników ? w szczególności w kontekście abonamentów medycznych oraz imprez i wyjazdów integracyjnych. Wydane orzeczenie pozwala mieć nadzieję, że powyższe stanowisko Trybunału Konstytucyjnego ujednolici powyższą kwestię, co wreszcie pozwoli uzyskać podatnikom większą pewność w odniesieniu do wykładni przepisów prawa podatkowego.
Aby uniknąć powyższych wątpliwości pracodawca powinien ponadto rozważyć: wystąpienie o wydanie interpretacji podatkowej oraz – po jej uzyskaniu – wprowadzenie wewnętrznych regulacji prawnych w zakresie świadczeń przysługujących pracownikom.
Dagmara Błaszkiewicz
Kancelaria BSO Prawo & Podatki