Mechanizm podzielonej płatności został uregulowany ustawą z dnia 15 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw i obejmuje podatników, którzy otrzymali fakturę ze wykazaną kwotą podatku VAT. Przy dokonywaniu płatności kwoty należności wynikającej z tej faktury mogą oni zastosować mechanizm podzielonej płatności. Mogą, a nie muszą bowiem mechanizm podzielonej płatności jest obecnie dobrowolny.

Na czym polega mechanizm podzielonej płatności?

Zastosowanie mechanizmu podzielonej płatności polega na tym, że:

1. zapłata kwoty odpowiadającej całości albo części kwoty podatku wynikającej z otrzymanej faktury jest dokonywana na rachunek VAT;
2. zapłata całości albo części kwoty odpowiadającej wartości sprzedaży netto wynikającej z otrzymanej faktury jest dokonywana na rachunek bankowy albo na rachunek w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej.

By dokonać zapłaty z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności podatnik nie będzie musiał jednak wykonywać dwóch transakcji. Skorzysta z odpowiedniego komunikatu przelewu, w którym wskaże:

1. kwotę odpowiadającą całości albo części kwoty podatku wynikającej z faktury, która ma zostać zapłacona w mechanizmie podzielonej płatności;
2. kwotę odpowiadającą całości albo części wartości sprzedaży brutto;
3. numer faktury, w związku z którą dokonywana jest płatność;
4. numer, za pomocą którego dostawca towaru lub usługodawca jest zidentyfikowany na potrzeby podatku.

Inicjatywę w zakresie zastosowania mechanizmu podzielonej płatności ustawodawca pozostawia nabywcy towarów lub usług. Dobrowolność stosowania tego mechanizmu oznacza również, że można ją stosować w sposób wybiórczy, czyli nie każda faktura musi być uregulowana z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności – nabywca będzie decydował, którą fakturę zapłaci z zastosowaniem tego mechanizmu i wobec którego dostawcy go zastosuje.

Jakie korzyści wynikają ze stosowania split paymentu?

Zmniejszenie kwoty zobowiązania podatkowego
Jeżeli zapłata VAT następować będzie z rachunku VAT w terminie wcześniejszym niż termin zapłaty podatków wówczas można obniżyć kwotę zobowiązania podatkowego z tytułu VAT wyliczoną według określonego wzoru.

Szybszy zwrot VAT
Na wniosek podatnika złożony wraz z deklaracją podatkową, urząd skarbowy jest obowiązany dokonać zwrotu różnicy podatku, o której mowa w ust. 2, na rachunek VAT podatnika w terminie 25 dni, licząc od dnia złożenia rozliczenia.

Brak sankcji
Nie będą miały zastosowania regulacje związane ze stosowaniem sankcji, określonych w art. 112b i art. 112c ustawy o VAT, czyli dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości odpowiadającej 20%, 30% lub 100% kwoty zaniżenia zobowiązania podatkowego albo kwoty zawyżenia zwrotu różnicy podatku, zwrotu podatku naliczonego lub różnicy podatku do obniżenia podatku należnego za następne okresy rozliczeniowe.

Brak odpowiedzialności solidarnej
Nie będą miały zastosowania przepisy o odpowiedzialności solidarnej określone w dziale Xa ustawy VAT.

Rachunek VAT. Kto dysponuje środkami zgromadzonymi na rachunku VAT?

Rachunek VAT prowadzony jest przez Bank podatnika dla jego rachunku rozliczeniowego w walucie polskiej i nie wymaga zawarcia odrębnej umowy. Jest również wolny od opłat i prowizji. Na podstawie odrębnych umów z Bankiem środki na nim zgromadzone mogą być oprocentowane. Środki te są także wolne od zajęcia na podstawie sądowego lub administracyjnego tytułu wykonawczego dotyczącego egzekucji lub zabezpieczenia innych należności niż podatek od towarów i usług.

Zasilenie rachunku może nastąpić wyłącznie środkami pieniężnymi pochodzącymi z tytułu:

1. zapłaty kwoty odpowiadającej kwocie podatku od towarów i usług, przy użyciu komunikatu przelewu, o którym mowa w art. 108a ust. 3 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2017 r. poz. 1221 i 2491 oraz z 2018 r. poz. 62), zwanego dalej „komunikatem przelewu”;
2. wpłaty kwoty podatku od towarów i usług przez podatnika, o którym mowa w art. 103 ust. 5a ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, na rzecz płatnika, o którym mowa w art. 17a tej ustawy, przy użyciu komunikatu przelewu;
3. przekazania środków z innego rachunku VAT posiadacza rachunku VAT prowadzonego w tym samym banku;
4. zwrotu:
5. kwoty odpowiadającej kwocie podatku od towarów i usług w przypadkach, o których mowa w art. 29a ust. 10 pkt 1-3 i ust. 14 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, wynikającego z wystawionej przez podatnika faktury korygującej,
6. różnicy podatku, o którym mowa w art. 87 ust. 6a ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, przez urząd skarbowy

– przy użyciu komunikatu przelewu.

Obciążenie rachunku VAT może nastąpić wyłącznie w celu:

1. dokonania:
   1. płatności kwoty odpowiadającej kwocie podatku od towarów i usług z tytułu nabycia towarów lub usług na rachunek VAT,
   2. zwrotu kwoty odpowiadającej kwocie podatku od towarów i usług, w przypadkach, o których mowa w art. 29a ust. 10 pkt 1-3 i ust. 14 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, wynikającego z wystawionej przez podatnika faktury korygującej, na rachunek VAT nabywcy towarów lub usług

– przy użyciu komunikatu przelewu;

2. wpłaty podatku od towarów i usług, dodatkowego zobowiązania podatkowego, o którym mowa w art. 112b i art. 112c ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, odsetek za zwłokę w podatku od towarów i usług lub odsetek za zwłokę od dodatkowego zobowiązania podatkowego, na rachunek urzędu skarbowego;
3. wpłaty podatku od towarów i usług przez podatnika, o którym mowa w art. 103 ust. 5a ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, na rzecz płatnika, o którym mowa w art. 17a tej ustawy, przy użyciu komunikatu przelewu;
4. przekazania przy użyciu komunikatu przelewu kwoty odpowiadającej kwocie podatku od towarów i usług na rachunek VAT dostawcy towarów lub usługodawcy przez posiadacza rachunku, który:
5. otrzymał płatność przy użyciu komunikatu przelewu oraz
6. nie jest dostawcą towarów lub usługodawcą wskazanym na fakturze, za którą jest dokonywana płatność;
7. zwrotu przy użyciu komunikatu przelewu nienależnie otrzymanej płatności na rachunek VAT posiadacza rachunku, od którego otrzymano tę płatność przy użyciu komunikatu przelewu;
8. przekazania środków na inny rachunek VAT posiadacza rachunku VAT prowadzony w tym samym banku przy użyciu komunikatu przelewu, w którym posiadacz w miejsce informacji, o których mowa w:
   1. 108a ust. 3 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług – wskazuje kwotę przekazywanych środków,
   2. 108a ust. 3 pkt 3 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług – wpisuje wyrazy „przekazanie własne”,
   3. 108a ust. 3 pkt 4 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług – wskazuje numer, za pomocą którego posiadacz jest zidentyfikowany na potrzeby podatku od towarów i usług;
9. przekazania środków na rachunek wskazany przez naczelnika urzędu skarbowego w informacji o postanowieniu, o której mowa w art. 108b ust. 4 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
10. przekazania środków na rachunek rozliczeniowy państwowej jednostki budżetowej, w przypadku gdy rachunek VAT prowadzony jest dla rachunku rozliczeniowego, o którym mowa w art. 196 ust. 1 pkt 2 albo 5 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2017 r. poz. 2077 oraz z 2018 r. poz. 62);
11. realizacji zajęcia na podstawie administracyjnego tytułu wykonawczego, dotyczącego egzekucji należności z tytułu podatku od towarów i usług.

Ustawodawca przewidział również możliwość przekazania środków zgromadzonych na rachunku VAT na „zwykły” rachunek bankowy, albo rachunek w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej. Wówczas na wniosek podatnika Naczelnik Urzędu Skarbowego wyda zgodę na przekazanie takich środków, w drodze postanowienia, w terminie 60 dni od otrzymania wniosku. W tym celu należy określić, jaka wysokość środków zgromadzonych na rachunku VAT ma zostać przekazana.

Naczelnik urzędu skarbowego może odmówić wydania takiej zgody:

1. w przypadku posiadania przez podatnika zaległości podatkowej w podatku – w wysokości odpowiadającej zaległości podatkowej w podatku wraz z odsetkami za zwłokę, istniejącej na dzień wydania decyzji;
2. w przypadku gdy zachodzi uzasadniona obawa, że:
3. zobowiązanie podatkowe z tytułu podatku nie zostanie wykonane, w szczególności gdy podatnik trwale nie uiszcza wymagalnych zobowiązań z tytułu podatku lub dokonuje czynności polegających na zbywaniu majątku, które mogą utrudnić lub udaremnić egzekucję zobowiązań z tytułu podatku, lub
4. wystąpi zaległość podatkowa w podatku lub zostanie ustalone dodatkowe zobowiązanie podatkowe.

Autor:
Wojciech Skowyrko, samodzielny księgowy
BSO Outsourcing sp. z o.o., Biuro księgowe we Wrocławiu

Źródło:
Ustawa o zamianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw z dnia 15 grudnia 2017 r. (Dz.U. 2018 poz.62)