W znowelizowanej ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych wyodrębniono dwa źródła przychodów. Pierwsze dotyczy źródeł z tzw. zysków kapitałowych, drugie dotyczy źródeł z działalności operacyjnej i innych tzw. inne źródła przychodów. Do 2017 roku dochód był rozliczany łącznie bez względu na rodzaj źródeł przychodów, z jakich dochód został osiągnięty. Od 2018 roku koszty i przychody z każdego źródła będą rozliczane odrębnie.

Pod pojęciem kategorii zysków kapitałowych rozumie się m. in. następujące źródła przychodów:

• przychody z udziału w zyskach osób prawnych, w tym dywidendy, przychody z umorzenia udziału (akcji) lub zmniejszenia ich wartości, przychody z wystąpienia wspólnika ze spółki, wartość majątku otrzymanego w związku z likwidacją osoby prawnej, odsetki od pożyczki udzielonej osobie prawnej, przychody uzyskane w następstwie przekształceń, łączenia lub podziałów podmiotów;
• przychody z tytułu wniesienia do osoby prawnej wkładu niepieniężnego;
• przychody ze zbycia udziału (akcji), w tym ze zbycia dokonanego celem ich umorzenia;
• przychody z papierów wartościowych i pochodnych instrumentów finansowych.

W przypadku banków, ubezpieczycieli oraz instytucji finansowych wyżej wymienione przychody zalicza się do przychodów innych niż przychody z zysków kapitałowych.

Podatnicy, którzy mają przychody z zysków kapitałowych, będą musieli wyodrębnić również koszty z nimi związane. Nie powinno być większych problemów z wyodrębnieniem kosztów bezpośrednich, jednakże kłopotliwym może się okazać podział kosztów pośrednich, np. kosztów administracji. Podatnicy będą musieli zastanowić się, wg jakiego klucza je rozdzielać. Ministerstwo Finansów nie wskazało w tym aspekcie żadnych wytycznych ani wskazówek.

Podatnicy podatku dochodowego CIT od 2018 roku nie będą mieli już prawa do kompensowania kosztów i przychodów z obu źródeł. Przykładowo w sytuacji, w której podatnik osiągnie przychód z jednego źródła przychodów i stratę z drugiego źródła przychodów, należy opodatkować dochód uzyskany z jednego źródła, nie pomniejszając go o stratę z drugiego źródła przychodów. Strata będzie podlegała rozliczeniu w kolejnych latach podatkowych, ale tylko z dochodami z tego samego źródła przychodów. Dotyczyć to będzie strat poniesionych od roku 2018. Straty poniesione do roku 2017 będą podlegały odliczeniom na dotychczasowych zasadach.

Jest to istotna zmiana systemowa, której celem jest wyeliminowanie możliwości optymalizacji podatkowych np. poprzez rozliczanie straty na sprzedaży papierów wartościowych z zyskiem na działalności operacyjnej. Nowe przepisy uniemożliwiają kompensowanie często sztucznie kreowanych strat na operacjach finansowych z dochodem na działalności operacyjnej.

Podstawa prawna
Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2017 r. poz. 2343)